Bộ điều tốc thang máy là gì? Cấu tạo, vai trò và chức năng đặc biệt

Những sự cố thang máy nghiêm trọng, từ hiện tượng rơi tự do đến các tai nạn đáng tiếc, thường để lại hậu quả nặng nề cho con người và tài sản. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến những tình huống này là hệ thống phanh an toàn không được kiểm tra và bảo trì định kỳ trong quá trình sử dụng. Trong số các thiết bị an toàn của thang máy, bộ điều tốc (Governor) đóng vai trò như một "người hùng thầm lặng," giúp ngăn chặn cabin di chuyển mất kiểm soát khi xảy ra vượt tốc. Với chức năng kích hoạt phanh khẩn cấp, bộ điều tốc là yếu tố quan trọng bảo vệ tính mạng con người trong những tình huống nguy hiểm.Hãy cùng khám phá sâu hơn về thiết bị không thể thiếu này và cách nó hoạt động để đảm bảo an toàn cho mọi hành trình thang máy của bạn!

Bộ điều tốc thang máy là gì? 

Bộ điều tốc thang máy (Governor Elevator) là một thiết bị an toàn quan trọng trong hệ thống thang máy, đảm bảo thang máy hoạt động ổn định và bảo vệ người dùng trong trường hợp xảy ra sự cố. Bộ điều tốc có chức năng kiểm soát tốc độ di chuyển của cabin, đặc biệt là khi cabin vượt quá tốc độ cho phép.

Tầm quan trọng của bộ điều tốc thang máy không thể bị xem nhẹ

• Đảm bảo an toàn: Đây là lớp bảo vệ cuối cùng, giúp giảm thiểu nguy cơ tai nạn nghiêm trọng do thang máy rơi tự do hoặc mất kiểm soát tốc độ.

• Tuân thủ quy định: Các tiêu chuẩn quốc tế như EN 81 hoặc ASME A17.1 đều yêu cầu bộ điều tốc là một phần không thể thiếu trong bất kỳ hệ thống thang máy nào.

• Tăng tuổi thọ thang máy: Bảo vệ các thành phần khác của thang máy khỏi các tác động không mong muốn do quá tải hoặc vận hành sai cách.

Cấu tạo của bộ điều tốc

Bộ điều tốc thường bao gồm một puly điều tốc, ngàm khóa và dây cáp tạo thành vòng khép kín. Một puly được lắp đặt trong phòng máy, trong khi puly còn lại nằm ở hố pit. Sợi cáp được kết nối với phanh cơ của cabin, đảm bảo khả năng kích hoạt phanh khi phát hiện tốc độ vượt quá giới hạn.

Cơ chế này hoạt động dựa trên cảm biến tốc độ, cho phép thiết bị nhận biết chính xác khi thang máy vượt ngưỡng an toàn, từ đó đưa ra tín hiệu kích hoạt phanh.

Vị trí lắp đặt và thông số kỹ thuật tiêu biểu

Bộ điều tốc thường được đặt tại phòng máy hoặc gần động cơ thang máy, đảm bảo thuận tiện cho việc kiểm tra và bảo trì. Dưới đây là thông số kỹ thuật mẫu của bộ điều tốc từ thương hiệu EEL - Italia:

• Điện áp hoạt động: 24VDC

• Đường kính puly: 300mm

• Kích thước dây cáp: 6mm - 8mm

• Tốc độ vận hành tối đa: lên tới 2,93 m/s

• Tốc độ ngắt thấp nhất: 0,40 m/s

• Tốc độ ngắt cao nhất: 3,37 m/s

• Kích thước thiết bị: 165mm x 220mm x 370mm

Có thể bạn quan tâm:

• Thang máy bệnh viện: Kích thước, bảng giá và những điều cần biết
• Thang máy chở khách: Ưu điểm, báo giá và địa chỉ lắp đặt uy tín
• Báo giá thang máy chở hàng chất lượng mới nhất 2024
• Thang Máy Gia Đình: Giải Pháp Tối Ưu Cho Không Gian Hiện Đại

Nguyên lý hoạt động của bộ điều tốc thang máy

Khi thang máy vận hành, bộ điều tốc sẽ thực hiện nhiệm vụ đo lường và theo dõi tốc độ cabin. Các thông số tốc độ này được gửi đến hệ thống điều khiển trung tâm (tủ điện) để giám sát và đảm bảo thang máy hoạt động trong ngưỡng an toàn.

Nếu cabin vượt quá tốc độ cho phép, bộ điều tốc sẽ ngay lập tức kích hoạt cơ chế ngàm khóa, ngăn chặn chuyển động của puly. Khi puly dừng quay, dây cáp nối với bộ điều tốc sẽ tác động lên phanh cơ trên cabin, khiến phanh kẹp chặt vào ray dẫn hướng, từ đó làm cabin dừng lại an toàn.

Đồng thời, tín hiệu từ bộ điều tốc sẽ được gửi về tủ điện, kích hoạt lệnh ngắt nguồn động cơ và kích hoạt phanh động cơ. Quá trình này phối hợp nhịp nhàng, giúp cabin dừng hoàn toàn sau khi vượt tốc, thường trong khoảng 20-30cm, tùy thuộc vào tốc độ vận hành của thang máy.

Sự phối hợp chặt chẽ giữa bộ điều tốc, phanh cơ và hệ thống điều khiển không chỉ đảm bảo cabin dừng lại đúng lúc mà còn bảo vệ an toàn tối đa cho hành khách bên trong.

Tiêu chuẩn kỹ thuật cần lưu ý

Khi chọn bộ điều tốc thang máy, việc tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn và hiệu quả vận hành. Dưới đây là những tiêu chí quan trọng bạn cần cân nhắc:

• Tốc độ vận hành tối đa: Chọn bộ điều tốc phù hợp với tốc độ thiết kế của thang máy. Với thang máy gia đình, tốc độ thường dưới 1,75 m/s, trong khi thang máy tại các tòa nhà cao tầng có thể yêu cầu tốc độ lên đến 3,0 m/s hoặc hơn.

• Khả năng kích hoạt chính xác: Bộ điều tốc cần đáp ứng độ nhạy cao trong việc phát hiện tình trạng vượt tốc và kích hoạt ngàm khóa nhanh chóng.

• Chất liệu và độ bền: Puly và ngàm khóa cần được làm từ vật liệu chất lượng cao như thép hợp kim hoặc gang đúc chịu lực để đảm bảo tuổi thọ và tính ổn định trong môi trường làm việc khắc nghiệt.

• Chứng nhận an toàn: Ưu tiên các sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế như EN 81, ASME A17.1 hoặc các quy định của ISO liên quan đến hệ thống thang máy.

• Khả năng tương thích: Đảm bảo bộ điều tốc tương thích với hệ thống thang máy hiện tại, bao gồm tủ điện điều khiển, phanh cabin và các cảm biến an toàn khác.

Lý do nên bảo trì bộ điều tốc định kỳ

Tác hại của việc không bảo trì

Bộ điều tốc thang máy đóng vai trò như một “lá chắn an toàn” cho toàn bộ hệ thống, đảm bảo kiểm soát tốc độ cabin và ngăn chặn các tình huống nguy hiểm như rơi tự do hoặc mất kiểm soát. Tuy nhiên, nếu không được bảo trì định kỳ, thiết bị này có thể gặp phải nhiều vấn đề nghiêm trọng:

• Giảm độ chính xác: Lâu ngày không bảo dưỡng, cảm biến tốc độ và cơ cấu ngàm khóa có thể bị hao mòn hoặc bám bụi, dẫn đến hoạt động kém hiệu quả.

• Tăng nguy cơ tai nạn: Bộ điều tốc không hoạt động đúng cách sẽ không thể dừng cabin kịp thời khi xảy ra hiện tượng vượt tốc, gây nguy hiểm cho hành khách.

• Chi phí sửa chữa cao: Thiết bị không được kiểm tra thường xuyên có thể dẫn đến hư hỏng nặng hơn, làm tăng chi phí sửa chữa và thậm chí ảnh hưởng đến các bộ phận liên quan như phanh cơ hay ray dẫn hướng.

• Không đáp ứng tiêu chuẩn an toàn: Các quy định về thang máy, như tiêu chuẩn EN 81 hoặc TCVN 6395, yêu cầu bộ điều tốc phải được bảo trì định kỳ để đảm bảo an toàn vận hành.

Hướng dẫn bảo trì cơ bản và tiêu chuẩn an toàn

Để duy trì hiệu suất và tuổi thọ của bộ điều tốc, việc bảo trì định kỳ cần tuân thủ một số bước cơ bản dưới đây:

• Kiểm tra trực quan: Đánh giá tình trạng dây cáp, ngàm khóa và bánh puly để phát hiện các dấu hiệu hao mòn, gỉ sét hoặc hư hỏng. Kiểm tra độ căng của dây cáp để đảm bảo hoạt động ổn định.

• Vệ sinh thiết bị: Loại bỏ bụi bẩn và dầu mỡ tích tụ trên bánh puly, ngàm khóa và các bộ phận cảm biến. Đảm bảo không có vật cản hoặc dị vật làm ảnh hưởng đến hoạt động của thiết bị.

• Kiểm tra và hiệu chỉnh cảm biến tốc độ: Đo và kiểm tra độ chính xác của cảm biến tốc độ. Hiệu chỉnh lại cảm biến nếu phát hiện sai số để đảm bảo thiết bị nhận diện đúng khi cabin vượt tốc.

• Thử nghiệm hệ thống: Tiến hành các bài kiểm tra thực tế bằng cách mô phỏng tình huống vượt tốc để kiểm tra cơ chế ngàm khóa và phanh cơ hoạt động chính xác.

• Tuân thủ tiêu chuẩn bảo trì: Lập lịch bảo trì định kỳ theo khuyến nghị của nhà sản xuất, thường là mỗi 6 tháng hoặc 12 tháng một lần. Sử dụng linh kiện thay thế chính hãng để đảm bảo tương thích và an toàn.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đọc đã hiểu rõ hơn về bộ điều tốc thang máy và vai trò quan trọng của nó trong việc đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp lắp đặt hoặc thi công thang máy chất lượng cao, bao gồm thang máy liên doanh, thang máy gia đình hay thang máy cải tạo, hãy liên hệ với iTEK ELEVATOR ngay hôm nay. Chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp và sản phẩm đạt tiêu chuẩn, giúp bạn yên tâm tuyệt đối về sự an toàn và hiệu quả của hệ thống thang máy.